Page 9 - Planeta nowa 8 - geografia, podręcznik
P. 9

Płytowa budowa litosfery

           W latach 60. XX wieku naukowcy potwierdzili wcześniejsze przypuszczenia
           na temat tego, że litosfera jest podzielona na płyty. Wśród płyt litosfery rozróżnia się
           płyty kontynentalne i płyty oceaniczne. Płyty kontynentalne są zbudowane ze skał
           o małej gęstości, a płyty oceaniczne – ze skał odznaczających się większą gęstością.
           Rozmieszczenie tych płyt możesz prześledzić, analizując poniższą mapę.


           Płyty litosfery

                                80°                               płyta północnoameryk.
                                                                    80°
                                północnoamerykańska  p ł y t a   e u r a z j a t y c k a
                                   płyta
                  40°                                                             40°

                                                             płyta
                                                             irań.
                                                                            płyta
                     p
                                                          płyta arab.
                                  płyta       p ł y t a          płyta ind.  filip.  p ł y t a   p a c y f   i c z n a
                     ł
                     y
                             płyta  karaib.
                     t
                             kokos.
                     a
             0°  160°     120°    80°     40°     0°  a f  40°     80°     120°    160°  0°
                                                     r
                     p
                                                      y
                      a
                                                       k
                                                        a
                      c
                                         płyta
                       y      p ł y t a   N a z c a  południowoamerykańska  ń
                                                         s
                       f
                        i                                 k
                                                                     płyta australi  jska
                        c                                 a
                         z
                          n
                  40°      a                                                       40°
                                          płyta Scotia
            arab.  – arabska
             filip.  – filipińska
             ind.  – indyjska
             irań.  – irańska          p ł y t a   a n t a r k t y c z n a     1:250 000 000
           karaib.  – karaibska  80°                                80°
            kokos.  – kokosowa  kierunki przemieszczania się płyt  granice płyt  nieokreślone granice płyt  Azja
 HIMALAJE
 Powstawanie Himalajów  Występujące we wnętrzu Ziemi prądy konwekcyjne powodują, że płyty litosfery są w nieustannym
 obecnie   ruchu. Na granicach przemieszczających się płyt litosfery występują trzęsienia ziemi i zjawiska
 Himalaje powstawały podczas alpejskich ruchów   wulkaniczne. Dochodzi tam również do wypiętrzania łańcuchów górskich oraz powstawania
 20 mln
 górotwórczych, na skutek kolizji fragmentu   lat temu  rowów oceanicznych.
 prakontynetu zwanego Gondwaną (obecnie
 to Półwysep Indyjski) z kontynentem  60 mln  Ruch płyt litosfery                  wulkan
 azjatyckim. W wyniku tego zderzenia  lat temu
 osady znajdujące się na dnie  80 mln  płyta    kierunek ruchu   rów oceaniczny        góry
 morza  1  uległy sfałdowaniu  2 .  lat temu  kontynentalna  płyty oceanicznej  płyta oceaniczna  fałdowe
 Dalszy napór fragmentu Gondwany
 spowodował ich wypiętrzenie  3 .
 1  2  3
                                            prądy konwekcyjne
                                                                                          17
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14